Zespół otępienny w padaczce – czynniki ryzyka

Chorzy z padaczką, którzy mimo dobrej kontroli napadów nie pracują zawodowo, nie rozwijają kontaktów społecznych i swoich zainteresowań mają większe ryzyko wystąpienia zespołu otępiennego w przebiegu padaczki

Otępienie jest to zespół objawów chorobowych charakteryzujących się utratą sprawności intelektualnej oraz dezintegracją zachowania i osobowości. Rozpoznanie otępienia jest możliwe tylko wówczas, kiedy pojawiające się objawy są poprzedzone prawidłowym okresem rozwoju psychicznego, przeciętną lub większą aktywnością intelektualną oraz prawidłowym funkcjono-waniem pacjenta w społeczeństwie.

Na zespół otępienny składa się: utrata umiejętności i wiadomości uprzednio nabytych, za-burzenia funkcji pamięci w zakresie przypominania i zapamiętywania, spowolnienie i destrukcja procesów myślowych oraz upośledzenie krytycyzmu i uczuciowości wyższej. Stwierdza się tak-że chwiejność procesów afektywnych, zaburzenia mowy i zubożenie słownictwa oraz upośledzenie sprawności ruchowej. Do wiarygodnego rozpoznania zespołu otępiennego niezbędne jest stwierdzenie utrzymywania się jego objawów powyżej 6 miesięcy.
Zespół otępienny u pacjentów z padaczką charakteryzuje się głównie zaburzeniami pamięci, spowolnieniem procesów myślowych oraz upośledzeniem krytycyzmu. Nie jest jednak w żaden sposób typowy dla tej grupy chorych.

Znane są obecnie czynniki predysponujące chorych z padaczką do rozwoju zespołu otępiennego.
Są to:

• Organiczne uszkodzenie mózgu (guz, wylew)
• Ognisko padaczkowe w lewym płacie skroniowym
• Wystąpienie pierwszego napadu padaczkowego między 5 a 10 rokiem życia
• Występowanie napadów uogólnionych toniczno-klonicznych
• Przebycie stanu padaczkowego
• Lekooporność i politerapia, w tym przewlekłe stosowanie klonazepamu oraz fenytoiny
• Izolacja społeczna

Ten ostatni punkt – izolacja społeczna – jest jedynym, na jaki chory może mieć osobisty wpływ. Padaczka jest chorobą, która wpływa na niemal wszystkie dziedziny życia dotkniętego nią człowieka. Mimo to chory i jego opiekunowie powinni ze wszech miar dążyć do zaktywizowania osoby chorej, zarówno ze względów psychologicznych, społecznych , jak i ze względu na przeciwdziałanie rozwojowi zmian otępiennych na bazie izolacji chorego.
Ponad połowa pacjentów z padaczką mimo predyspozycji nie kontynuuje nauki ze względu na fakt choroby. Edukacja powinna być za wszelką cenę kontynuowana, a osoby w wieku dojrzałym powinny być zachęcane do rozwijania indywidualnych zainteresowań. Ponad 60% pacjentów z padaczką nie pracuje, mimo, że ma dobrze kontrolowane napady, a przecież poza przeciwwskazaniem pracy nocnej, nie ma ryzyka niekorzystnego wpływu pracy na przebieg choroby. Trzeba pamiętać, że pacjent funkcjonujący wyłącznie w warunkach domowych, nieaktywny zawodowo, nie rozwijający swoich zainteresowań, z poczuciem braku dla siebie miejsca w społeczeństwie jest w potencjalnej grupie ryzyka wstąpienia zespołu otępiennego.

Opracowanie autorskie Dr n. med. Albeny Grabowskiej-Grzyb dla TacyJakJa.pl na podst. własnej pracy poglądowej