Leki przeciwpadaczkowe a ciąża cz.II

Przez wiele lat zniechęcano kobiety chore na padaczkę do macierzyństwa, zarówno ze względu na samą chorobę, jak i ze względu na stosowane leki przeciwpadaczkowe ( wówczas głównie fenobarbital i fenytoinę). Obecnie wiadomo, że zaplanowana i prawidłowo przygotowana ciąża, przebiega i kończy się szczęśliwie u ponad 90% kobiet chorych na padaczkę.
Przedstawione w poprzednim artykule Leki przeciwpadaczkowe a ciąża cz.I informacje i wskazania są ważne i aktualne. Jedynym punktem, co do którego stanowisko, jak wydaje się, uległo zmianie w Stanach Zjednoczonych, jest kwestia nie stosowania (o ile możliwa jest zmiana leku na inny) kwasu walproinowego u kobiet z padaczką , planujących zajść w ciążę.Podczas dorocznej 61-szej konferencji Amerykańskiej Akademii Neurologii w 2009 roku przedstawiono podsumowanie dotychczasowych dostępnych w piśmiennictwie danych, dotyczących kobiet ciężarnych przyjmujących leki przeciwpadaczkowe, a także ich dzieci.

Lek przeciwpadaczkowy Ryzyko uszkodzenia i deformacji płodu Ryzyko zaburzeń funkcji poznawczych u dziecka
Kwas walproinowy Istnieje Najprawdopodobniej istnieje
Karbamazepina Najprawdopodobniej nie ma Prawdopodobnie nie ma
Lamotrygina Prawdopodobnie nie ma Prawdopodobnie nie ma
Fenobarbital Nie stosowany Prawdopodobnie istnieje
Fenytoina Prawdopodobnie nie ma Prawdopodobnie istnieje

Uzyskane dane wskazują na to, że najwyższe ryzyko uszkodzeń płodu wystąpiło przy wysokich dawkach kwasu walproinowego w pierwszym trymestrze ciąży (niekiedy mówi się o pierwszych dwu tygodniach po poczęciu). Leków opartych o kwas walproinowy nie powinno przypisywać się kobietom czy dziewczętom w wieku rozrodczym, bez wcześniejszego wykluczenia ciąży. Należy rozważyć stosowanie skutecznej antykoncepcji w trakcie przyjmowania preparatów.

Amerykańska Akademia Neurologii oraz Amerykańskie Towarzystwo Epileptologii sugeruje unikanie kwasu walproinowego w przypadku kobiet planujących ciążę, i to także jedynie u tych, u których kwas walproinowy nie jest lekiem niezbędnym do kontroli napadów padaczkowych.
Kobiety, które muszą stosować kwas walproinowy powinny razem z lekarzem przedyskutować ryzyko stosowania tego leku dla płodu i podjąć z partnerem decyzję o ciąży.

W podsumowaniu podkreślono także znaczenie monoterapii (stosowania jednego leku), gdzie ryzyko uszkodzeń płodu jest niższe niż przy politerapii (stosowanie kilku leków). A zatem kobiety przyjmujące trzy leki powinny przed planowanym zajściem w ciążę, razem z lekarzem próbować terapii dwoma lekami, a te, które stosują dwa leki, próbować leczenia jednym lekiem. Złota reguła stosowania najniższej skutecznej dawki leku jest jak najbardziej aktualna.

Odpowiednikiem amerykańskich rejestrów jest program EURAP (Europejski Rejestr Leków Przeciwpadaczkowych i Ciąży ) prowadzony przez Ligę Przeciwpadaczkową Lekarze europejscy są bardziej sceptyczni w stosunku do doniesień amerykańskich i podkreślają, że leki nowsze (np. lamotrygina) od niedawna obecne w praktyce medycznej mają uboższą dokumentację i krótszy czas obserwacji przypadków niż leki starsze. Być może dlatego lepiej wypadają w zestawieniach. Jak czytamy na stronie Ogólnopolskiego Centrum Padaczki dla Kobiet w Ciąży „Kilkuletnie badania objęte programem EURAP zgromadziły dane około 3000 ciężarnych, które brały różne leki przeciwpadaczkowe. Dla wykazania znamienności wyników i wniosków, zdaniem statystyków, konieczna jest liczba 6000 osób.”

Na podst. NEUROLOGY 2009;72:1223-1229 oraz www.epilepsy.org.pl

Po naszym artykule ukazało się kolejne doniesienie na temat większego ryzyka wad wrodzonych przy przyjmowaniu kwasu walproinowego w pierwszym trymestrze ciąży Valproic Acid in Pregnancy Linked to Several Congenital Malformations, Dr. de Jong-van den Berg & Co, Dr. Helmers, N Engl J Med. 2010;362:2185-2193.

Może Ci się również spodoba