Padaczka a sen

Związek pomiędzy snem a padaczką jest znany od ponad wieku – dłuższe niewyspanie bywa przyczyną nasilenia napadów padaczkowych, wiadomo także, ze napady drgawkowe i niektóre leki przeciwpadaczkowe wpływają negatywnie na ciągłość i jakość snu. Osoby z padaczką są narażone na większą senność w ciągu dnia, jako następstwo zaburzeń faz snu w nocy oraz działania niektórych leków przeciwpadaczkowych. Pacjenci z padaczką i współistniejącymi zaburzeniami snu mają bardziej nasilone zaburzenia emocjonalne, problemy społeczne i zaburzenia uwagi. Dotyczy to zwłaszcza dzieci. W ostatnich latach, nowa aparatura (video EEG, polisomnografia) pozwoliła na dalsze i głębsze badanie związku między zaburzeniami snu i padaczką. Badanie #EEG wykonywane podczas snu jest wykorzystywane także do diagnozy nowych ognisk padaczki, które mogą ujawniać się tylko w czasie snu, a nie być widoczne w fazie czuwania. Z kolei badanie polisomnograficzne (PSG) to badania snu połączone z oceną wielu funkcji biologicznych równocześnie. Stosowana aparatura pozwala na zapis funkcji oddechu, EKG, ruchów gałek ocznych, napięcia mięśni, ruchów ciała, chrapania i wielu innych wskaźników. Taka aparatura pozwala odróżnić napady padaczkowe od pozwala innego rodzaju zjawisk przysennych (zwłaszcza u dzieci), w tym zdiagnozować występowanie zjawiska bezdechu nocnego, które w znacznym stopniu zwiększa ryzyko napadów padaczkowych w nocy.

Dzięki videoEEG i polisomnografii odkryto, że większe ryzyko wystąpienia napadu padaczkowego wiąże się z fazą NREM( inaczej SEM, faza snu głębokiego, z wolnymi ruchami gałek ocznych), podczas gdy faza REM( sen z szybkimi ruchami gałek ocznych), niesie niższe ryzyko wystąpienia napadu drgawek.
Zaobserwowano także, że przerywany sen z zaburzonymi fazami snu NREM i REM występuje także u pacjentów z padaczką, którzy nie mają napadów i nie przyjmują leków przeciwpadaczkowych. Być może zatem niestabilność faz snu jest nieodłącznym elementem niektórych odmian padaczki. Byłoby to bardzo ważne odkrycie, pokazujące, że zmiany w neuronach, prowadzące do występowania napadów padaczkowych łączą się ze zmianami wywołującymi zaburzenia faz snu. To znacznie komplikowałoby obraz znanych dotąd zależności i oznaczałoby „zamknięte koło”, gdzie padaczka wiąże się na poziomie zmian w neuronach z zaburzeniami snu, a zaburzenia snu zwiększają z kolei ryzyko napadów.

Niezmiennym pozostaje zalecenie, aby osoby chore na padaczkę szczególnie dbały o regularny i długi sen w nocy.

Na podst.: Sleep and Epilepsy, Nancy Foldvary-Schaefer, DO; Madeleine Grigg-Damberger, MD Semin Neurol. 2009;29(4):419-428. © 2009 Thieme Medical Publishers